Τα παγόβουνα σε μέγεθος μεγάλης πόλης είναι συναρπαστικά και εξάπτουν τη φαντασία. Ο Βρετανός αστροναύτης Τιμ Πικ φωτογράφισε ένα από αυτά ενώ βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τη Γη. Φωτογράφισε ένα παγόβουνο που θα μπορούσε με ευκολία να χωρέσει σε έναν από τους δακτυλίους της πόλης του Λονδίνου. Ωστόσο, με μέγεθος που είναι 26 χιλιόμετρα επί δεκατρία, μοιάζει ελάχιστο συγκριτικά με αυτό που πρόκειται να σπάσει από την ανατολική πλευρά της χερσονήσου της Ανταρκτικής.
Μεγάλο ρήγμα στην παγοκρηπίδα Λάρσεν της Ανταρκτικής, όπως φωτογραφήθηκε από δορυφόρο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος
Το ρήγμα έχει μεγαλώσει τώρα στα άκρα της παγοκρηπίδας του Λάρσεν. Ένα λεπτό κομμάτι πάγου με μήκος πέντε χιλιομέτρων είναι αυτό που συγκρατεί ένα παγόβουνο 6.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων από το να ξανοιχτεί στη Θάλασσα Βεντέλ. Πρόκειται για μία έκταση πάγου ίση με το ένα τέταρτο της Ουαλίας.
Αεροφωτογραφία από τμήμα της ρωγμής που σκίζει την παγοκρηπίδα Larsen Αυτός ο πάγος θα ήταν αρκετός για να γεμίσει 462 εκατομμύρια πισίνες ολυμπιακού μεγέθους.
Προκειμένου να συγκεντρώσουν περισσότερες στατιστικές, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν το διαστημικό σκάφος Cryosat. Όπως όλοι γνωρίζουμε, μεγάλα κομμάτια πάγου βρίσκονται κάτω από τα νερά της περιοχής και η αποστολή της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος χρησιμοποιεί ένα ειδικό μετρητή ύψους προκειμένου να υπολογίσει τις πραγματικές τους διαστάσεις. Από το υψόμετρο όπου βρίσκεται ο Cryosat μπορεί να υπολογίσει το ύψος της παγοκρηπίδας. Από εκεί και πέρα είναι μάλλον απλό να υπολογιστεί ο όγκος του πάγου που κρύβεται κάτω από τα νερά.
Η πορεία του παγόβουνου
Ο Noel Gourmelen από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου δήλωσε ότι το παγόβουνο είναι περίπου 190 μέτρα σε πάχος και περιέχει περίπου 1.155 κυβικά χιλιόμετρα πάγου.Όπως εξηγεί ο δρ Gourmelen, «Ο Cryosat διαθέτει δύο αντένες ραντάρ που μας επιτρέπουν να κάνουμε τις απαραίτητες μετρήσεις στο παγόβουνο και να δημιουργήσουμε τα κατάλληλα πρότυπα».
Όλες αυτές οι πληροφορίες είναι εξαιρετικά χρήσιμες για τους επιστήμονες, καθώς υποδεικνύουν με ποια ταχύτητα μπορεί να κινηθεί το παγόβουνο από τη στιγμή που θα αποκολληθεί από την παγοκρηπίδα Λάρσεν. Πρόκειται για πολύ σημαντικά στοιχεία ιδιαίτερα αν το παγόβουνο μπει στους δρόμους της ναυσιπλοΐας και αποτελέσει ένα σημαντικό κίνδυνο.
Τα παγόβουνα επηρεάζονται από τους ανέμους και τα ρεύματα αλλά στην περίπτωση αυτή, εξαιτίας του μεγάλου όγκου, μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο και άλλοι παράγοντες, όπως αυτοί της βαρύτητας και της έλξης.
Σε αβαθή νερά
Η μάζα της Ανταρκτικής έλκει τα νερά σε υψηλότερο σημείο κοντά στις ακτές παρά στο κέντρο του ωκεανού, υψηλότερα κατά μισό μέτρο. Το παγόβουνο Λάρσεν πρόκειται να γλιστρήσει πάνω σε αυτή την κατωφέρεια, αλλά μόνο αν δεν προσκρούσει στον πυθμένα του ωκεανού.
Τα νερά κοντά στην Ανταρκτική είναι σχετικώς αβαθή και πιθανολογείται ότι το παγόβουνο θα δημιουργήσει ένα ρήγμα στον πυθμένα. Τα στοιχεία που θα λάβουν από τον Cryosat οι επιστήμονες θα τους αποκαλύψουν που μπορεί να πάει το παγόβουνο και που όχι.
Όπως επισημαίνει η δρ Ανα Χογκ του Πανεπιστημίου του Λιντς: «Δεν είναι απίθανο το παγόβουνο απλώς να κολλήσει σε κάποια δομή του θαλάσσιου πυθμένα. Ανάλογα φαινόμενα έχουμε δει και στο παρελθόν, όπου τα παγόβουνα μετατρέπονται σε νησίδες στη Θάλασσα Βεντέλ».