Το 1 δισ. ευρώ αγγίζουν οι διαθέσιμοι πόροι του τρέχοντος ΕΣΠΑ (2014 - 2020) προς υποστήριξη του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων προκειμένου να μειωθεί η παραγωγή τους, να ενισχυθεί η ανακύκλωση και η επανάχρηση υλικών, αλλά και να επέλθει εξορθολογισμός και μείωση του συνολικού κόστους διαχείρισης.
Αυτό ανακοίνωσαν σε κοινή συνέντευξη Τύπου, χθες, οι αναπληρωτές υπουργοί Ενέργειας και Περιβάλλοντος Σ. Φάμελλος και Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλ. Χαρίτσης, επισημαίνοντας ότι κατά κανόνα δικαιούχοι είναι οι Περιφέρειες και οι δήμοι, καθ’ ύλην αρμόδιοι για τον σχεδιασμό και τη διαχείριση των αποβλήτων.
Σύμφωνα με τα όσα είπαν οι δύο υπουργοί, περί τα 877 εκατ. ευρώ κατευθύνονται για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων και άλλα περίπου 120 εκατ. χρηματοδοτούν μέτρα και ενέργειες για τη διαχείριση βιομηχανικών ή επικίνδυνων αποβλήτων και απορρύπανση ρυπασμένων βιομηχανικών χώρων.
Ο κ. Φάμελλος τόνισε ότι οι νέες επενδύσεις και τα έργα που γίνονται ή προγραμματίζονται στη διαχείριση απορριμμάτων δεν αφορούν μόνο νέους πόρους που μπαίνουν στην οικονομία αλλά αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και νέα εργασία. Σημείωσε μάλιστα ότι με βάση τις μελέτες αναμένεται να προκύψουν τουλάχιστον 16000 θέσεις εργασίας γενικά από την προώθηση της κυκλικής οικονομίας στη χώρα, με έμφαση στην επαναχρησιμοποίηση, στην αξιοποίηση και την ανακύκλωση των απορριμμάτων.
Ήδη μέσω του τομεακού προγράμματος ΥΜΕΠΕΡΑΑ (Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη) έχει δημοσιευτεί πρόσκληση προϋπολογισμού:
273 εκατ. ευρώ για ολοκληρωμένες παρεμβάσεις διαχείρισης απορριμμάτων και για χωροθέτηση και δημιουργία "πράσινων σημείων" υποδοχής ανακυκλώσιμων υλικών και έργων διαχείρισης βιοαποβλήτων (απορρίμματα τροφίμων, απόβλητα κήπων, πάρκων).
140 εκατ. ευρώ (κοινοτική και εθνική συμμετοχή) και κάποια έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί, ενώ η αξιολόγηση των προτάσεων είναι σε εξέλιξη.
150 εκατ. ευρώ, θα εκχωρηθούν στην Περιφέρεια Αττικής
60 εκατ. ευρώ δημόσιας δαπάνης που συνδέονται με την ένταξη και τη χρηματοδότηση ώριμων και "τμηματοποιημένων" έργων
51 ακόμα εκατ. ευρώ που δικαιούται η χώρα από την αναθεώρηση του ΕΣΠΑ, και θα λάβει στο δεύτερο εξάμηνο του 2017, τα οποία θα κατευθυνθούν προς ενίσχυση των προσκλήσεων που βρίσκονται σε φάση υλοποίησης. Από εθνικούς πόρους θα διατεθούν 10 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση της "ντροπής" των χωματερών, καθώς οι σχετικές δαπάνες δεν είναι επιλέξιμες, και άλλα τόσα, πάλι από εθνικούς πόρους, θα δοθούν στους δήμους για να κάνουν πράξη τα τοπικά σχεδία διαχείρισης των αποβλήτων.
Οι δύο υπουργοί ανέφεραν με έμφαση πως οι εμπλεκόμενοι φορείς θα βοηθηθούν ώστε να επιταχυνθεί η ωρίμανση των προτάσεων. Για τον λόγο αυτό, ετοιμάζεται νέα πρόσκληση, προϋπολογισμού 10 εκατ. ευρώ, από το επιχειρησιακό πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ (Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη). Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας σημείωσε ότι, σε συνεργασία με το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, επεξεργάζονται πρόταση για να δεσμευτούν πόροι που θα αφορούν ωρίμανση έργων για τη διαχείριση βιοαποβλήτων στους μικρούς νησιωτικούς δήμους.
Συμπληρωματικά με τα μέτρα του ΥΜΕΠΕΡΑΑ, το Σεπτέμβριο θα βγει πρόσκληση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΕΠΑΝΕΚ (Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία), ύψους 24 εκατ. ευρώ, για τη λειτουργία "πράσινων σημείων" σε όλη τη χώρα, με δικαιούχους αποκλειστικά τους δήμους.
Από το ίδιο πρόγραμμα, με αρχικό προϋπολογισμό τα 20 εκατ. ευρώ, θα υποστηριχθούν ιδιωτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη διαχείριση των αποβλήτων, με έμφαση στην αξιοποίηση, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση υλικών ως πρώτη ύλη σε άλλες οικονομικές δραστηριότητες.
Από την πλευρά της, η ειδική γραμματέας ΕΣΠΑ Ε. Φωτονιάτα υπογράμμισε ότι στην πρώτη "μεγάλη πρόσκληση των 273 εκατ. ευρώ κατατέθηκαν συνολικά 166 προτάσεις, οι οποίες φτάνουν στο 1,5 δισ. Όμως οι 88 από αυτές είναι 'ανώριμες', δεν μπορούν να υλοποιηθούν μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια".
Ακόμη ανακοινώθηκε ότι για μέτρα και ενέργειες πρόληψης παραγωγής αποβλήτων, ανακύκλωσης κ.ά. έχει προβλεφθεί να διατεθούν 120 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, έχει ενεργοποιηθεί 100%, καθώς υποβλήθηκαν προτάσεις με μεγάλη απόκλιση κόστους, οι οποίες, όμως, αξιολογούνται. Για τον λόγο αυτό, σημείωσε η ειδική γραμματέας, σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ και το υπουργείο Εσωτερικών (Γραμματεία Αποβλήτων) έχει ετοιμαστεί σχετική μέθοδος αξιολόγησης με σκοπό να διατρέξει οριζόντια όλα τα προγράμματα.