||El Nino, La Nina
-
Τι είναι το φαινόμενο El Nino;
Το El Nino είναι ένα φαινόμενο αλληλεπίδρασης ωκεανού – ατμόσφαιρας και εκτείνεται κατά μήκος της τροπικής ζώνης από τον ανατολικό μέχρι τον δυτικό Ειρηνικό ωκεανό. Το όνομα El Nino σημαίνει στα ισπανικά μικρό αγόρι, ή θείο βρέφος επειδή παρατηρείται την εποχή των Χριστουγέννων. Είναι ένα θερμό θαλάσσιο ρεύμα (ή αλλιώς θερμό επεισόδιο) που συμβαίνει κάθε 3 με 7 χρόνια, κατά μήκος των ακτών του Περού στη νότια Αμερική και διαρκεί μερικούς μήνες.
Υπό κανονικές συνθήκες, (όταν δεν συμβαίνει το φαινόμενο El Nino) επικρατούν τα εξής:
-
Στις περιοχές κοντά στον ισημερινό πνέουν οι αληγείς άνεμοι(trade winds) από τα ανατολικά στα δυτικά.
-
Τα θερμότερα νερά του ωκεανού είναι τα επιφανειακά, αφού θερμαίνονται κατευθείαν από τον ήλιο, και δημιουργούν ένα στρώμα γνωστό ως θερμοκλινές (thermocline).
-
Oι αληγείς άνεμοι μεταφέρουν τα θερμά επιφανειακά νερά δυτικά, από την νότια Αμερική στην περιοχή των Φιλιππίνων και της βόρειας Αυστραλίας, σχηματίζοντας τη λεγόμενη θερμή λεκάνη του Δυτικού Ειρηνικού (West Pacific Warm Pool).
-
Εξαιτίας της θέρμανσης του δυτικού Ειρηνικού, από τα θερμά νερά, ο αέρας ανυψώνεται δημιουργώντας νέφη και καταιγίδες και ένα κέντρο χαμηλών πιέσεων στην περιοχή.
-
Αντίθετα στον ανατολικό Ειρηνικό που βρίσκεται σε επαφή με την ψυχρή θάλασσα ο αέρας ψύχεται και καθιζάνει, δημιουργώντας υψηλές πιέσεις στην περιοχή και ξηρασία. Αυτή η κλειστή κυκλοφορία του αέρα είναι γνωστή ως κυκλοφορία Walker.
-
Η απομάκρυνση αυτή των νερών από τις ακτές του Περού, προκαλεί άντληση των ψυχρότερων νερών στην επιφάνεια αναπληρώνοντας αυτά που απομακρύνονται. Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο της ανάβλυσης (upwelling) κατά μήκος των ακτών της Ν. Αμερικής.
-
Τα ψυχρά νερά είναι πλούσια σε θρεπτικές ουσίες και οξυγόνο και ευνοούν την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτόν με αποτέλεσμα την άνθηση της αλιείας στις ακτές του Περού.
Κανονικές συνθήκες
Πηγή: NOAA
Υπό συνθήκες El Nino:
-
Οι ανατολικοί αληγείς άνεμοι εξασθενούν, και δημιουργείται μια αντίστροφη κυκλοφορία των ανέμων από το δυτικό στον ανατολικό Ειρηνικό. Το νέο αυτό μοντέλο κυκλοφορίας ονομάζεται Νότια Κύμανση (SO) και εκφράζει τη διαφορά της ατμοσφαιρικής πίεσης μεταξύ του Darwin της Βόρειας Αυστραλίας (που εμφανίζει υψηλή πίεση), και της νήσου Tahιti (που εμφανίζει χαμηλή πίεση). Η νότια κύμανση συνδέεται άμεσα με το El Nino και είναι γνωστή ως ENSO (El Nino Southern Oscillation). To El Nino πολλές φορές αναφέρεται και ως τη θερμή φάση του ENSO.
-
Έτσι τώρα τα θερμότερα νερά του δυτικού Ειρηνικου κινούνται προς τα ανατολικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το σχηματισμό νεφών στον κεντρικό Ειρηνικό και όχι στο δυτικό,που φέρνουν καταιγίδες και αύξηση των βροχοπτώσεων στις ακτές του Περού.
-
Καθώς τα νερά στις ακτές τις νότιας Αμερικής γίνονται θερμότερα το θερμοκλινές βαθαίνει και αυξάνει η θερμοκρασία του νερού στον ανατολικό Ειρηνικό.
-
Ταυτόχρονα σταματά η ανάβληση (upwelling) του ψυχρού νερού από τα βαθύτερα στρώματα, μειώνεται η παρουσία θρεπτικών ουσιών και η αλιεία δεν είναι πια αποδοτική. Έχουμε δηλαδή μια κατάσταση El Nino. Αν αυτή η μεταβολή διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα που ξεπερνά τους 5 μήνες, χαρακτηρίζεται σαν το φαινόμενο El Nino.
Κατάσταση El Nino
Πηγή: NOAA
Επιπτώσεις του El Nino
-
Οι επιπτώσεις του El Nino δεν είναι μόνο τοπικές αλλά προκαλούν αλυσιδωτές αντιδράσεις στο παγκόσμιο κλίμα.
-
Στο Νότιο Ημισφαίριο οι επιπτώσεις είναι πιο έντονες σε σχέση με το Βόρειο.
-
Η υψηλή θερμοκρασία της επιφάνειας του Κεντρικού και Ανατολικού Ειρηνικού έχει ως αποτέλεσμα τη μεταφορά των έντονων βροχοπτώσεων στα νησιά του κεντρικού Ειρηνικού και στις χώρες τις νοτίου Αμερικής (Κολομβίας και του Περού). Όταν το φαινόμενο είναι αρκετά ισχυρό μπορεί να προκαλέσει και καταστροφικές πλημμύρες.
-
Αντίθετα στα δυτικά του Ειρηνικού παρατηρείται έντονη ξηρασία κυρίως στην περιοχή της Ινδονησίας, των Φιλιππίνων, της Αυστραλίας αλλά και της Κίνας.
-
Στη Βόρεια Αμερική οι συνέπειες του El Nino είναι έμμεσες με θερμότερους χειμώνες.
-
Το φαινόμενο El Nino μπορεί να προκαλέσει ακραία καιρικά φαινόμενα κυρίως καταρρακτώδεις βροχές και στην Ευρώπη, με τη χώρα μας όμως ελάχιστα να επηρεάζεται από αυτό.
-
Τα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν την αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια στο ανατολικό και κεντρικό τμήμα του Ειρηνικού και έτσι εκτιμάται η ένταση του φαινομένου.
-
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας (WMO), τα πιο έντονα φαινόμενα El Nino σημειώθηκαν το 1972-73, 1982-83 και το 1997-98, με αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων κατά 2 βαθμούς περισσότερο από το κανονικό.
Επιπτώσεις El Nino από το Δεκέμβριο μέχρι το Φεβρουάριο (θερμή φάση του ENSO)
Πηγή: NOAA
Τι είναι το φαινόμενο La Nina;
Το φαινόμενο La Nina είναι ουσιαστικά η αντίστροφη φάση του El Nino και αποτελεί το ψυχρό μέρος της Νότιας ταλάντωσης (SO) ή αλλιώς η ψυχρή φάση του ENSO. To όνομα La Nina σημαίνει στα ισπανικά μικρό κορίτσι.
Υπό συνθήκες La Nina
-
Η φάση La Nina συμβαίνει συνήθως μετά τη φάση El Nino.
-
Κατά τη διάρκεια του La Nina, οι αληγείς άνεμοι ισχυροποιούνται πολύ και ωθούν τα θερμά επιφανειακά νερά ακόμα πιο δυτικά από τις κανονικές συνθήκες, προς την Ασία.
-
Η ανάβλυση (upwelling) του κρύου νερού γίνεται ισχυρότερη, προκαλώντας χαμηλότερη θερμοκρασία από ότι συνήθως, στις ακτές της Νότιας Αμερικής.
-
Η συγκέντρωση φυτοπλαγκτόν μεγαλώνει και η θαλάσσια ζωή αυξάνεται.
-
Τα επεισόδια La Nina χαρακτηρίζονται από χαμηλότερες από τις κανονικές πιέσεις στην Ινδονησία και τη Βόρεια Αυστραλία και υψηλότερες από τις κανονικές πιέσεις στις ακτές τις νότιας Αμερικής.
-
Οι καταρρακτώδεις βροχές και οι θύελλες μειώνονται στον κεντρικό Ειρηνικό και συγκρατούνται στην περιοχή της Ινδονησίας.
Κατάσταση La Nina
Επιπτώσεις του La Nina
-
Τα ασυνήθιστα ψυχρά νερά του ανατολικού και κεντρικού Ειρηνικού οδηγούν σε μειωμένη βροχόπτωση στον κεντρικό Ειρηνικό και στις ακτές τις νότιας Αμερικής. Έτσι το κλίμα στο Περού γίνεται ξηρό και ψυχρό.
-
Ταυτόχρονα, σημειώνονται αυξημένες βροχοπτώσεις στην Ινδονησία, στη Μαλαισία και στη Βόρεια Αυστραλία.
-
Στη Bόρεια Αμερική σημειώνονται χαμηλότερες θερμοκρασίες.
Επιπτώσεις La Nina από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο (ψυχρή φάση του ENSO).
Πηγή: NOAA
Οι τρεις φάσεις της Νότιας Ταλάντωσης ENSO
-
Ουδέτερη φάση ( δεν συμβαίνουν τα φαινόμενα El Nino/ La Nina)
Ψυχρά νερά
2. Φάση El Nino
Θερμότερα νερά από τα φυσιολογικά
3. Φάση La Nina
Ψυχρότερα νερά από τα φυσιολογικά
Πηγή : Australian Bureau of Meteorology