Λευκά Χριστούγεννα ή απλώς ανάμνηση; Ο καιρός αλλάζει, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα μεγαλώνει

Ο Δεκέμβριος θεωρείται παραδοσιακά ένας από τους πιο «χειμωνιάτικους» μήνες του έτους. Ωστόσο, τα μετεωρολογικά δεδομένα των τελευταίων δεκαετιών δείχνουν ότι οι θερμοκρασίες κατά την εορταστική περίοδο αυξάνονται σταθερά, επηρεάζοντας τόσο τις πιθανότητες χιονόπτωσης όσο και τη συνολική εικόνα των Χριστουγέννων. Και μαζί με τον καιρό, αλλάζει και κάτι ακόμη: το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ίδιας της γιορτής.

❄️ Λευκά Χριστούγεννα: ο χειμώνας γίνεται πιο «εύθραυστος»

Η εικόνα της «λευκής» γιορτής είναι ισχυρή, αλλά στην πράξη η χιονόπτωση τα Χριστούγεννα είναι ένα λεπτό ισοζύγιο: λίγοι βαθμοί διαφορά αρκούν ώστε το χιόνι να γίνει βροχή ή να μην «στρώσει» ποτέ.

Σε πολλές περιοχές της Ευρώπης:

• μειώνονται οι ημέρες με συνθήκες ιδανικές για χιονόστρωση,

• αυξάνονται οι χειμωνιάτικες βροχοπτώσεις,

• και ο χειμώνας γίνεται πιο ασταθής, με σύντομα αλλά έντονα ψυχρά επεισόδια.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα: στη Γερμανία, μέσα σε 100 χρόνια, χιονισμένες και οι τρεις ημέρες των Χριστουγέννων καταγράφηκαν μόλις σε τέσσερις χρονιές. Ακόμη κι εκεί, η τάση δείχνει σαφή μείωση των πιθανοτήτων.

🌍 Το πραγματικά μεγάλο θέμα των γιορτών: το περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Αν ο καιρός είναι το σκηνικό των Χριστουγέννων, η κατανάλωση είναι ο μηχανισμός που τα κάνει περιβαλλοντικά βαριά.

Την περίοδο των γιορτών αυξάνονται ταυτόχρονα:

• 🚗 οι μετακινήσεις,

• 💡 η κατανάλωση ενέργειας,

• 🎁 η παραγωγή και μεταφορά προϊόντων,

• 🗑️ και ο όγκος των απορριμμάτων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Stockholm Environment Institute (SEI), το πρόσθετο αποτύπωμα CO₂ των γιορτών μπορεί να φτάσει, ως τάξη μεγέθους, εκατοντάδες κιλά ανά άτομο μέσα σε λίγες ημέρες. Δεν πρόκειται για ακριβή «λογαριασμό», αλλά για ένδειξη της συγκέντρωσης εκπομπών σε μικρό χρονικό διάστημα.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει επίσης καταγραφεί ότι η περίοδος των Χριστουγέννων συνδέεται με εκατομμύρια τόνους επιπλέον απορριμμάτων κάθε χρόνο, κυρίως από συσκευασίες και προϊόντα μιας χρήσης. Συγκεκριμένα:

• παράγει περισσότερους από 688.000 τόνους σκουπιδιών κάθε Χριστούγεννα, συνδυάζοντας πλαστικά, χαρτί, τρόφιμα και συσκευασίες.

• περίπου 114.000+ τόνους πλαστικής συσκευασίας καταλήγουν σε χώρους ταφής ή μη ανακυκλώσιμα ρεύματα κάθε εορταστική περίοδο.

• UK νοικοκυριά πετούν πάνω από τρεις σακούλες απορριμμάτων μόνο από χριστουγεννιάτικες συσκευασίες κάθε χρόνο.

Η ίδια εικόνα επαναλαμβάνεται, σε διαφορετική κλίμακα, και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

🌱 Πράσινα Χριστούγεννα χωρίς να χαθεί η μαγεία

Η μείωση του αποτυπώματος δεν απαιτεί ριζικές αλλαγές, αλλά πιο συνειδητές επιλογές.

🔌 Ενέργεια & φωτισμός. LED λαμπάκια, λιγότερες ώρες λειτουργίας και αποφυγή άσκοπης κατανάλωσης μπορούν να κάνουν διαφορά.

🎁 Δώρα με διάρκεια. Λιγότερα, πιο ποιοτικά δώρα ή εμπειρίες μειώνουν την περιβαλλοντική πίεση χωρίς να μειώνουν τη χαρά.

📦 Συσκευασίες & απορρίμματα. Επαναχρησιμοποιήσιμα υλικά και λιγότερο πλαστικό περιορίζουν τον όγκο σκουπιδιών των γιορτών.

🌲 Χριστουγεννιάτικο δέντρο. Το κρίσιμο δεν είναι το «φυσικό ή τεχνητό», αλλά η υπεύθυνη επιλογή και η μακροχρόνια χρήση.

✨Τα Χριστούγεννα δεν χρειάζεται να γίνουν λιγότερο γιορτινά για να γίνουν πιο βιώσιμα. Μικρές αλλαγές στον τρόπο που καταναλώνουμε μπορούν να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, χωρίς να χαθεί η ζεστασιά και το νόημα της εποχής.

Πηγές: Helmholtz CLIMATE, Stockholm Environment Institute (SEI), TIME, Natural History Museum (NHM), OECD, GWP / Christmas waste statistics, Waste Direct / Christmas packaging UK