Τι είναι η βροχή;

||Τι είναι η βροχή;

Η βροχή είναι ουσιαστικά η πτώση υγρού νερού με τη μορφή σταγόνων από τα σύννεφα. Πώς όμως δημιουργείται;

Όταν τα νερά των θαλασσών και των λιμνών εξατμίζονται εξαιτίας της θέρμανσης τους από τον ήλιο, δημιουργούνται υδρατμοί. Αυτοί, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες αποξηραίνονται (όταν η ατμόσφαιρα είναι ζεστή, όπως το καλοκαίρι) και άλλοτε αυξάνονται σχηματίζοντας τα σύννεφα.

Αν η θερμοκρασία είναι χαμηλή, οι υδρατμοί ψύχονται. Όταν φτάσουν το σημείο δρόσου (dew point) - τη θερμοκρασία όπου ο αέρας είναι 100% κορεσμένος και δε μπορεί να συγκρατήσει άλλους υδρατμούς- υγροποιούνται, σχηματίζοντας σταγόνες υγρού νερού.

Οι σταγόνες συγκρούονται με άλλες σταγόνες μέσα στο σύννεφο, αλλά και με μικρά σωματίδια που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα, που ονομάζονται αερολύματα ή πυρήνες συμπύκνωσης (aerosols ή cloud condensation nuclei). Τα aerosols μπορεί να είναι κόκκοι θαλασσινού αλατιού, σκόνης ή άμμου και δίνουν την επιφάνεια πάνω στην οποία οι σταγόνες σχηματίζονται και μεγαλώνουν. Χωρίς τα aerosols δε θα μπορούσαν να δημιουργηθούν τα υδροσταγονίδια και οι παγοκρύσταλλοι, που είναι τα βασικά στοιχεία των νεφών.

Όταν οι σταγόνες γίνουν αρκετά βαριές ώστε να μη μπορούν να κρατηθούν πια μέσα στο σύννεφο, πέφτουν λόγω της βαρύτητας, με τη μορφή βροχής στη γη.

Ο υετός χαρακτηρίζεται ως βροχή όταν οι σταγόνες του νερού έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από 0,5 mm.

Η βροχή πέφτει κυρίως από τα εξής νέφη:

Τα σωρειτόμορφα:

- τους σωρειτομελανίες (cumulonimbus- Cb) τα λεγόμενα καταιγιδοφόρα νέφη που δίνουν ραγδαίες βροχές και όμβρους (showers).

- τους σωρείτες (Cumulus –Cu) που μπορεί να δώσουν περιοδική βροχή. Αν όμως μεγαλώσουν σε όγκο, υψώνονται στην ατμόσφαιρα σχηματίζοντας πύργους (towering cumulus- TCU), δίνοντας έντονη βροχή και όμβρους.

Τα στρωματόμορφα:

- τα υψιστρώματα (Altostratus-As)

- τα μελανοστρώματα (Nimbostratus- Ns) link που δίνουν μεγάλης διάρκειας κανονική βροχή

- τους στρωματοσωρείτες (Stratocumulus Sc) link που δίνουν ελαφριά βροχή ή ψεκάδες /ψιχάλες (drizzle).

Υπάρχουν 3 είδη βροχής:

Ορογραφική βροχή (Orographic rain)

Οι ορογραφικές βροχές παρατηρούνται στις βουνοπλαγιές οι οποίες έχουν προσανατολισμό προς τις ακτές.

O αέρας που κινείται πάνω από τις θάλασσες ή τους ωκεανούς είναι πλούσιος σε υδρατμούς (θερμός και υγρός) και όταν φτάσει στην ξηρά αρχίζει να ανυψώνεται για να υπερπηδήσει τα βουνά που συναντάει [στάδιο Ι]. Κατά την ανύψωση, ο αέρας ψύχεται, οι υδρατμοί υγροποιούνται, σχηματίζονται σύννεφα και η βροχή (ή χιόνι) πέφτει στην προσήνεμη (windward) πλευρά του βουνού [στάδιο ΙΙ]. Ο αέρας συνεχίζει την πορεία του προς την κορυφή του βουνού και κατέρχεται στην υπήνεμη (leeward) πλευρά του βουνού, θερμαίνεται και είναι ξηρότερος [στάδιο ΙΙΙ].

Το φαινόμενο αυτό είναι πολύ συχνό στα ελληνικά βουνά. Οι υγρές μάζες που προέρχονται από τη δυτική Μεσόγειο προσπίπτουν στην οροσειρά της Πίνδου και τα βουνά της Πελοποννήσου και δημιουργούν στη δυτική Ελλάδα παρατεταμένες βροχές που φτάνουν το ύψος των 2 μέτρων ετησίως. Αντίθετα, από την ανατολική πλευρά της οροσειράς, η Ελλάδα έχει βροχοπτώσεις της τάξης των 0,5 μέτρων μόνο.

Μετωπική βροχή (Frontal rain)

Οι μετωπικές βροχές δημιουργούνται όταν:

- οι θερμές αέριες μάζες συναντώνται με τις πολικές αέριες μάζες σχηματίζοντας μέτωπο [στάδιο Ι]

- σχηματίζεται ύφεση καθώς ο θερμός αέρας ανέρχεται πάνω από τον ψυχρό [στάδιο ΙΙ]

- ο θερμός αέρας καθώς ανέρχεται ψύχεται, οι υδρατμοί υγροποιούνται και εμφανίζεται υετός [στάδιο ΙΙΙ]

Πρόκειται για τον σπουδαιότερο τύπο βροχοπτώσεων στα μέσα γεωγραφικά πλάτη.

Βροχή κατακόρυφης μεταφοράς (Convective rain)

Ο τύπος αυτός της βροχής παρατηρείται συνήθως σε περιοχές που το έδαφος υπερθερμαίνεται από τον ήλιο, όπως στις τροπικές περιοχές.

Ο πολύ θερμός αέρας ανέρχεται γρήγορα προς τα πάνω. Η ανοδική αυτή πορεία του αέρα ονομάζεται κατακόρυφη μεταφορά (convection) [στάδιο Ι]. Τα θερμά ρεύματα αέρα διαστέλλονται και δημιουργούν σύννεφα κατακόρυφης ανάπτυξης όπως οι σωρείτες (cumulus-Cu) και οι σωρειτομελανίες (cumulonimbus-Cb) [στάδιο ΙΙ]. Τα cumulonimbus φέρνουν όμβρους (showers) και έντονη βροχή. Εξαιτίας της μεγάλης αστάθειας της ατμόσφαιρας επικρατούν καταιγίδες με κεραυνούς και αστραπές [στάδιο III].

Το ύψος της βροχόπτωσης μετριέται από τα βροχόμετρα (rain gauge) και ανάλογα με την έντασή της, διακρίνεται σε 3 κατηγορίες:

_Ασθενής βροχή (slight -RA): όταν το ύψος της δεν ξεπερνά τα 0,5 mm/hour.

_Μέτρια βροχή (moderate RA): όταν έχει ύψος από 0.5- 4 mm/hour.

_Έντονη βροχή (heavy +RA): όταν έχει ύψος περισσότερο από 4 mm/hour.

_Ασθενείς όμβρους (slight rain showers –SHRA): με ύψος κάτω των 2 mm/hour

_Μέτριους όμβρους (moderate rain showers SHRA): με ύψος από 2-10 mm/hour

_Έντονους όμβρους (heavy rain showers +SHRA): με ύψος άνω των 10mm/hour.